Our Organisation Search
Quick Links
Toggle: Topics

Léirítear le taighde nua de chuid Teagasc ar stór gráin Tirlán go bhfuil an lorg carbóin níos ísle ná go leor réigiúin idirnáisiúnta ina bhfástar gráin

Léirítear le taighde nua de chuid Teagasc ar stór gráin Tirlán go bhfuil ceann de na lorg carbóin is ísle ar domhan ag grán na hÉireann.

Tá taighde, a nochtadh ag na Gradaim um Ghrán Cáilíochta Tirlán an tseachtain seo, ar an gcéad taighde dá leithéid a úsáideann modheolaíocht Measúnaithe Saolré (LCA) a forbraíodh go sonrach do ghrán na hÉireann ar réimse leathan de ghránaigh Éireannacha a fhástar ar bhonn tráchtála. Agus corprú tuí á chur san áireamh, léiríodh leis an staidéar go bhféadfadh an glanlorg carbóin a bheith gar do ghlan-nialasacht.

Rinne Tirlán, i gcomhar le Teagasc, infheistíocht i bhforbairt samhla nua LCA a úsáideadh chun an chéad anailís ar lorg carbóin in Éirinn ar ghránaigh Éireannacha a fhástar ar bhonn tráchtála a chur i gcrích. Rinne Teagasc an taighde agus bhailigh sé na sonraí do shaothróirí aonair, le cúnamh ó fhoireann agranamaíochta Tirlán, ag baint úsáid as faisnéis ó 48 soláthróir gráin Tirlán, a chlúdaigh 11,500ha talún in 2022, bliain ina raibh an táirgeacht os cionn an mheáin.

Fuarthas sa staidéar go bhfuil lorg carbóin gráin na hÉireann an-íseal i gcomparáid le grán a tháirgtear i réigiúin eile a tháirgeann grán san Eoraip agus i Meiriceá Thuaidh.

Léiríodh sna sonraí go raibh lorg carbóin comhlán coirce Tirlán íseal ag 207 kg de choibhéis CO2/t den táirge, nó ag 232 kg de choibhéis CO2/t den táirge, nuair a choigeartaíodh é chun triomú a chur san áireamh.

Dúirt John Spink, Ceannaire an Chláir Timpeallachta Barr agus Úsáide Talún ag Teagasc: “Baineadh úsáid as an LCA Curaíochta a forbraíodh le déanaí chun lorg carbóin soláthróirí Coirce ó Tirlán a mheas. Ba é 207 kg CO2/t, nó 232 kg CO2/t lena n-áirítear triomú an lorg carbóin comhlán, lorg atá íseal de réir caighdeáin idirnáisiúnta. I dtíortha níos teo amhail an Iodáil agus an Spáinn, bheadh ​​an figiúr níos gaire do 1000 kg CO2/t.

“Nuair a cuireadh an carbón a ceapadh trí chorprú tuí san áireamh sna ríomhanna, tháinig laghdú suntasach ar an bhfigiúr, rud a d’fhág glanlorg carbóin de 38 kg CO2/t ar an meán, agus bhí líon na mbarr ag glan-nialasacht nó faoina bun.

“Bíonn lorg carbóin an-íseal ag saothróirí Éireannacha go ginearálta agus tacaíonn torthaí an staidéir sin leis. Is iad na tosca is mó a bhíonn tionchar acu ar lorg carbóin an stóir gráin cothú maith barr agus táirgeacht ard.”

Le corprú tuí, cuirtear feabhas ar cheapadh carbóin agus tá an-tóir air anois le tacaíocht ó Bheart Náisiúnta um Chorprú Tuí na Roinne Talmhaíochta.

Dúirt John Kealy, Ceann na nGrán ag Tirlán: “Is formhuiniú láidir iad na torthaí maidir le grán na hÉireann a léirítear san Anailís Saolré ar dhintiúir inbhuanaitheachta na hearnála agus tugtar chun suntais leo an ról tábhachtach atá ag gráin na hÉireann laistigh den earnáil talmhaíochta agus feadh an tslabhra luacha.

“Bhí trí bharr ag Mark Sheridan ón Uaimh, Co. na Mí, buaiteoir an Ghradaim Inbhuanaitheachta i nGradam um Ghrán Cáilíochta Tirlán, sna Cúig thoradh B’Ísle lorg carbóin ón staidéar. Ghlac sé úsáid fhorleathan as corprú tuí agus bhí a Choirce Geimhridh neodrach ó thaobh carbóin de. Feidhmíocht eisceachtúil a bhí ann i measc roinnt caighdeáin arda agus is comhartha é de cháilíocht ár ngráin Éireannaigh.”